Μήνας Κυβερνοασφάλειας - Μήνας Επαγρύπνησης και υπόθεση όλων μας

Το οικοσύστημα που διαμορφώνεται και αναδιαμορφώνεται καθημερινά, κατά την εξέλιξη και πρόοδο των νέων τεχνολογιών, από το σύνολο των εφαρμογών, πλατφορμών με εργαλεία την πληθώρα ψηφιακών συσκευών και πληροφοριακών συστημάτων, συνθέτει αυτό που αποκαλούμε Πέμπτη διάσταση του χώρου, τον Κυβερνοχώρο.
Το κύριο χαρακτηριστικό του Κυβερνοχώρου δεν αποτελούν τα άψυχα υλικά και άυλα στοιχεία του αλλά ο ανθρώπινος παράγοντας, ο οποίος συλλαμβάνει την ιδέα, την υλοποιεί και στη συνέχεια την χρησιμοποιεί.
Η χρήση των τεχνολογιών αυτών παρουσιάζει χαρακτηριστικά διπλής κατεύθυνσης, ανάλογα με τον τρόπο χρήσης, είτε θετικής και δημιουργικής κατεύθυνσης είτε αρνητικής και σε πολλές περιπτώσεις καταστροφικής κατεύθυνσης.
Στην αρνητική τους διάσταση οι νέες τεχνολογίες (και το Διαδίκτυο εντάσσεται σε αυτές) «δημιουργούν» ένα σύνθετο και πολύπλοκο τοπίο απειλών (των απειλών στον Κυβερνοχώρο ή Κυβερνοαπειλών) που θέτουν σε διακινδύνευση άτομα (πρόσωπα), οργανισμούς (εταιρείες, κράτη και άλλες οντότητες).
Τα δισεκατομμύρια των συσκευών και εφαρμογών φέρνουν στην επιφάνεια ζητήματα προστασίας των προσωπικών δεδομένων, διασφάλισης του απορρήτου των επικοινωνιών, προστασίας των καταναλωτών στο ψηφιακό και διαδικτυακό περιβάλλον, διασφάλισης των κρίσιμων υποδομών μίας χώρας (τη στιγμή που ολοένα και περισσότερο οι υποδομές αυτές βασίζονται και εξαρτώνται από τις νέες τεχνολογίες).
Η λέξη κλειδί για την αντιμετώπιση των νέων αυτών προκλήσεων είναι η παιδεία και ειδικότερα στην διάσταση της εκπαίδευσης αλλά και της παιδείας στο οικογενειακό (πρωτίστως) αλλά και κοινωνικό περιβάλλον.
Η απόκτηση μιας σειράς δεξιοτήτων, με έμφαση στην ανθρωποκεντρική προσέγγιση και στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης, βοηθά σήμερα το άτομο να μπορεί να σταθεί στο σύγχρονο αυτό περιβάλλον.
Όμως δεν αρκούν μόνο οι τεχνικές ή τεχνολογικές δεξιότητες εάν δεν υφίσταται ένα πλαίσιο δεοντολογίας (Ethics), η διαμόρφωση ενός πλαισίου αρχών και αξιών (όπως ο σεβασμός της αξίας του ανθρώπου, η αξία του συνανθρώπου, η κοινωνική αλληλεγγύη, ο σεβασμός των δικαιωμάτων του παιδιού, ο σεβασμός των δικαιωμάτων των ατόμων με αναπηρία, ο σεβασμός τω δικαιωμάτων των ατόμων της τρίτης ηλικίας, ο σεβασμός των δικαιωμάτων των μεταναστών και προσφύγων, κα).
Οι προαναφερθείσες κοινωνικές ομάδες-οντότητες χαρακτηρίζουν και το πλαίσιο ευαλωτότητας της κάθε κοινωνίας απέναντι στις κυβερνοαπειλές, οι οποίες όταν υλοποιούνται παράγουν το Κυβερνοέγκλημα.
Η κοινωνία μας σήμερα έχει ανάγκη από την προτεραιοποίηση του ζητήματος της Κυβερνοασφάλειας κι αυτό είναι υπόθεση όχι μόνο της οργανωμένης κοινωνίας (μέσω των θεσμών της όπως το κράτος εν στενή εννοία, η τοπική αυτοδιοίκηση, η εκκλησία, οι φορείς πολιτισμού, κα) αλλά και του καθενός από εμάς ξεχωριστά.
Η αξιοποίηση του κάθε πόρου (κυρίως του ανθρώπινου δυναμικού) μέσα από ένα πλαίσιο διαφάνειας, αξιοκρατίας και δικαιοσύνης μπορεί να αποτελέσει ένα μοχλό δημιουργικής ανάπτυξης, μέσα από τη ορθή χρήση της τεχνολογίας, και ταυτόχρονα ένα φραγμό για τις αναδυόμενες απειλές.

Γεώργιος Παπαπροδρόμου, Αντιστράτηγος εα – Δικαστικός Γραφολόγος-Πτυχιούχος Νομικής ΑΠΘ, μέλος του Ινστιτούτου P.A.D.A.
Πρώην Διευθυντής της Διεύθυνσης Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος του Αρχηγείου Ελληνικής Αστυνομίας