Επικίνδυνες εφαρμογές στο Διαδίκτυο: Δεν είναι θέμα τεχνολογίας αλλά παιδείας

Σοκ προκάλεσε στην Ναύπακτο η διακίνηση ψεύτικων γυμνών φωτογραφιών από ανήλικους αναδεικνύοντας για ακόμα μια φορά την έλλειψη ελέγχου των παιδιών στο διαδίκτυο αλλά και τη βαθιά έλλειψη παιδείας σε θέματα ασφαλούς πλοήγησης και κινδύνων.
Το ζήτημα που θα έπρεπε να μας απασχολεί περισσότερο δεν είναι οι εφαρμογές, τις οποίες χρησιμοποιούν οι ανήλικοι για να δημιουργούν προσβλητικό, ψεύτικο και επικίνδυνο περιεχόμενο… Το ζήτημα δεν είναι τεχνολογικό, αλλά παιδαγωγικό και ανθρωποκεντρικό.
Ο Γιώργος Παπαπροδρόμου, Πρώην Διευθυντής της Διεύθυνσης Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της ΕΛ.ΑΣ, μίλησε για την άγνοια γονιών, σχολείου και κοινωνίας στη ψηφιακή δραστηριότητα των παιδιών.
Όταν μιλάμε για διαδίκτυο και παιδιά, μιλάμε για μια χαοτική κατάσταση. Αφενός οι γονείς αγνοούν τι κάνουν τα παιδιά τους στο διαδίκτυο, αγνοούν δηλαδή τη δραστηριότητά τους και δεν κατέχουν βασικές γνώσεις για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Δεύτερον υφίσταται ένα νομικό πλαίσιο σχετικό με τα όρια ηλικίας και συγκεκριμένα ότι κάτω από τα 15 έτη, τα παιδιά δεν πρέπει να έχουν πρόσβαση στα social media και αντίστοιχες εφαρμογές. Πρόκειται για διάταξη που υπαρχει στον Ευρωπαϊκό Γενικό Κανονισμό για την Προστασία των Δεδομένων από το 2018, ο οποίος δεν φαίνεται να εφαρμόζεται.
Τρίτο και σημαντικό… ο καθένας μπορεί να αποθηκεύσει δεδομένα που έχουν αναρτηθεί σε ανοιχτά προφίλ στα κοινωνικά δίκτυα και έτσι να έχει πρόσβαση και δυνάτοτητα επεξεργασίας σε οπτικοακουστικό υλικό.
Όπως εξηγεί αναλυτικά ο κ. Παπαπροδρόμου, τα παιδιά στις μέρες μας έχουν δεξιότητες σχετικά με το διαδίκτυο, τις οποίες ενδεχομένως να μην γνωρίζουν οι μεγαλύτεροι. Το ζήτημα λοιπόν είναι το ίδιο το παιδί να αποκτήσει την ωριμότητα εκείνη και να καταλάβει ότι ορισμένες διαδικτυακές «πράξεις» δεν είναι στη σωστή κατεύθυνση. «Δεν πρόκειται για ένα τεχνολογικό θέμα, αλλά διαδικαστικό (διεργασίας μάθησης) για το παιδί, για τους γονείς και για τους δασκάλους», σημειώνει χαρακτηριστικά ο πρώην διευθυντής.

Οι γονείς είναι υπεύθυνοι και υπόλογοι για τα παιδιά τους μέχρι την ενηλικίωση – Σημαντικός και κομβικός ο ρόλος του σχολείου

Οι γονείς δεν πρέπει να ξεχνούν ότι έχουν την ευθύνη των παιδιών τους μέχρι την ηλικία συμπλήρωσης των 18 ετών. Στις υποχρεώσεις τους περιλαμβάνονται η διαρκής συζήτηση και συνομιλία με τα παιδιά τους και η ενθάρρυνση του διαλόγου μέσα στην οικογένεια . «Μπορεί να ζούμε στην εποχή της κορύφωσης της επικοινωνίας και ειδικότερα των τεχνολογικών μέσων που διευκολύνουν αυτή αλλά αυτή η επικοινωνία δεν πληρεί τα βασικά και στοιχειώδη όπως το περιεχόμενο της επικοινωνίας και η ενσυναίσθηση του άλλου. Ο ρόλος του σχολείου είναι πολύ σημαντικός. Θα ήταν καλύτερο να είμαστε παράδειγμα προς μίμηση στα παιδιά μας», τονίζει ο κ. Παπαπροδρόμου.

Πλέον τα παιδιά ζουν σε έναν κόσμο αυξανόμενης βίας, όπου κρύβονται κοινωνικοοικονομικές ανισότητες και αδιέξοδα. Το εκπαιδευτικό σύστημα από την άλλη μην έχοντας επικαιροποιήσει την θεματολογία του δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις σημερινές απαιτήσεις. Πρόκειται για ένα πολύσυνθετο και πολυπαραγοντικό θέμα.
Στην κατεύθυνση αυτή θα βοηθούσε πολύ η συνεργασία να ξεκινά με πρωτοβουλία του σχολείου, μέσα από ειδικά προγράμματα (projects), όπου οι μαθητές θα είναι οι πρωταγωνιστές μιας ομαδικής προσπάθειας προσέγγισης των παραπάνω κοινωνικών προβλημάτων και που θα οδηγούν στους τρόπους επίλυσης. Η κατανόηση του προβλήματος αποτελεί και το καθοριστικό στοιχείο για την επίλυσή του.

«Από το ''φαίνεσθαι'' και τις βεγγαλικές προσεγγίσεις, στο ''είναι'' και την ουσιαστική προοπτική. Τα παιδιά να καταλάβουν οτι κάποιες πράξεις και συμπεριφορές είναι αντικοινωνικές, φέρνοντας σε δύσκολη θέση συνανθρώπους, συμμαθητές και σε τελική ανάλυση τους γονείς αλλά και τα ίδια τα παιδιά.... Ο σεβασμός στον συνάνθρωπό μας είναι πράξη αυτοσεβασμού κι αγγίζει την διαδικτυακή μας παρουσία. Η αποφυγή εκφοράς λόγου ρητορικής μίσους (τροφοδοτεί την οπαδική και κάθε είδους βία), ο σεβασμός των ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων αφορά μικρούς και μεγάλους (με το βάρος να πέφτει σε εμάς τους μεγαλύτερους, όντας "πρότυπα" για τα παιδιά μας). Το παιδί αναπαράγει αυτό που βιώνει στο κοινωνικό του πλαίσιο».

Μπορεί να είναι οποιαδήποτε εφαρμογή – Σύνθετος και πολύπλοκος ο κυβερνοχώρος

Ο κ. Γιώργος Παπαπροδρόμου δίνει βάση στο κοινωνικό πρόβλημα και όχι στο τεχνολογικό. Οι εφαρμογές που χρησιμοποίησαν τα παιδιά στη Ναύπακτο υπάρχουν παντού, αλλά και παρεμφερείς εφαρμογές. Είναι εφαρμογές σαν το Facebook, το TikTok, το Instagram και άλλες. Είναι κάτι μεταξύ διασκέδασης και επικοινωνίας μέσω των εφαρμογών του διαδικτύου. Όταν λοιπόν μιλάμε για επικίνδυνες εφαρμογές… «μπορεί να είναι οποιαδήποτε εφαρμογή».
Τα παιδιά ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες, θα πρέπει να έχουν τα εφόδια και τις δεξιότητες για να ανταπεξέρχονται στις σημερινές αναδυόμενες προκλήσεις. Ο κυβερνοχώρος είναι σύνθετος και πολύπλοκος, γεγονός που σηματοδοτεί τη δυσκολία για ένα παιδί να αντεπεξέλθει απέναντι σε οποιαδήποτε πρόκληση.
Η ενεργοποίηση των θεσμών και των ανεξάρτητων Αρχών και μηχανισμών, όπως είναι ο Συνήγορος του Πολίτη (έχοντας για βοηθό το Συνήγορο του Παιδιού) θα πρέπει να φτάνουν σε όλα παιδιά. Η Πολιτεία θα πρέπει διαχρονικά να βλέπει το ζήτημα στην ουσία του. «Γίνονται δράσεις και πρωτοβουλίες (τις περισσότερες φορές αποσπασματικού χαρακτήρα). Οι θεσμοί και οι φορείς έχουν χρέος να συνεργάζονται καλύτερα και πιο αποτελεσματικά για να ξεπερνιούνται οι γραφειοκρατικές αγκυλώσεις κι απραξίες», τονίζει ο κ. Παπαπροδρόμου.

Πέντε τρόποι για να προστατεύονται τα παιδιά στο διαδίκτυο

Ο πρώην Διευθυντής της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος παραθέτει πέντε κανόνες και τρόπους για την ασφαλή πλοήγηση των ανηλίκων στο διαδίκτυο.

1. Έγκυρη ενημέρωση για τους κανόνες ασφαλούς πλοήγησης
2. Καθοδήγηση και ενημέρωση των γονέων τους για διακριτική επίβλεψη και επαγρύπνηση
3. Ευαισθητοποίηση και ενημέρωση των εκπαιδευτικών και θεσμικών φορέων από εξειδικευμένο προσωπικό σχετικά με τη χρήση των νέων τεχνολογιών
4. Συνεργασία παιδοψυχιάτρων και παιδοψυχολόγων με τα σχολεία
5. Ουσιαστική συνεργασία σχολείου, εκπαιδευτικών με γονείς

Γιώργος Παπαπροδρόμου, Αντιστράτηγος εα - Πτυχιούχος Νομικής ΑΠΘ - Δικαστικός Γραφολόγος Ειδικός σε θέματα αντιμετώπισης Εγκλημάτων στον Κυβερνοχώρο (Πρώην Διευθυντής της Διεύθυνσης Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος ΑΕΑ)

Πηγή: Newsbomb.gr.